واژۀ “سده” منسوب به ۱۰۰ است، اما به گونهای ویژه و آن صدمین روز از زمستان در ایران باستان است.
در ایران باستان سال به دو بخش تابستان بزرگ هفت ماهه و زمستان بزرگ پنجماهه بخش میشد. زمستان از آبان آغاز میشد و صد روز پس از آن (آبان، آذر، دی و ده روز از بهمن) در روز مهرایزد از بهمن ماه، جشن سده را برگزار میکردند. واژۀ “سده” اشاره به صدمین روز زمستان باستانی دارد.
میدانیم که جشن سده پنجاه روز مانده به نوروز برگزار میشود. و میگفتند، از آنجا که این جشن ۵۰ روز و ۵۰ شب مانده به نوروز برپا میشود، سده نام گرفته است. سده همانند نوروز و مهرگان از جشنهای ملی ایرانیان است که از زمان باستان انگیزهای برای گردهم آمدن و شادی بوده است. این جشن را در دین زردشت نیز گرامی میداشتهاند و میدارند و پس از اسلام نیز در برخی از دربارها به مناسبت سده جشن میگرفتهاند چنان که امروز هم برخی آن را بزرگ میدارند. جدیدآنلین >>>
سده بر همه «ستین» یان خرسند و شاد باد. همه ساله پیروز باشید. سرت پُر ز دانش دلت پر ز داد/ سراینده باش و فرینده باش/ شب و روز با دانش و خنده باش