مری لیلی برای خوزستانیها نامی آشنا و قابل احترام است. این بانو، وقتی به عقد مجیدخان بختیار حاکم دشت عقیلی خوزستان درآمد تمام زندگیاش را صرف نگهداری و ساماندهی اسب اصیل ایرانی کرد. اما پس از مرگ مری لیلی و همسرش اصطبل زیبایش تبدیل به ویرانه شد.
در جوار رودخانه کارون که بخشی از آن کوهستان است دشت عقیلی قرار دارد که روزگاری حاکمی به نام مجید خان داشت. او مورد احترام مردم روستاهای عقیلی بود. پدر وی، سردار محتشم از بزرگان تاریخ بختیاری و تاریخ معاصر بواسطه نزدیکی و رابطهای که با یکی از حاکمان همدان داشت مقدمات ازدواج پسرش و دختر حاکم (مری لیلی قره گوزلو) را فراهم ساخت. از آن پس علاقه مریلیلی (که در عقیلی به مهری خانم شهرت یافت) به اسب باعث شد که به منطقه بیاید و با اسب اصیل ایرانی که در خوزستان به اسب اصیل عرب معروف است آشنا شود.
خوزستانیها هنوز معتقدند که این ازدواج سبب شد که فصل جدیدی در پرورش و تولید و نگهداری اسب در ایران ایجاد شود. چرا که در خوزستان اسبهای اصیل فراوانی وجود داشت و مریلیلی یا همان مهریخانم عزمی راسخ برای ساماندهی اسبها داشت.
«مجتبیگهستونی» فعال میراث فرهنگی خوزستان و دبیر انجمن تاریانا در اینباره میگوید: «باتوجه به محبوبیت مریلیلی در منطقه خوزستان و همدان، اصطبلهایی برای پرورش و نگهداری اسب ساخته شد که امروزه از آن تعداد یک اصطبل، در روستای بنه حیدر در منطقه عقیلی قرار دارد». وی میگوید: «در اصطبل مجیدخان و مریلیلی اسبهای اصیل ایرانی نگهداری میشدند. به قدری این زن زندگیاش را وقف اسبها میکند که از وی بهعنوان حاکم اسبها نام میبرند.
گهستونی ادامه میدهد: «در نزدیکی همین اصطبل روستای بنه حیدر، اصطبلی به نام ابرعقیلی در روستای سماله وجود دارد که متعلق به خانواده شهابی است. اردشیر شهابی در کنار مجیدخان و مهری خانم فعالیت میکرد و در حال حاضر فرزندانش از اصطبل و اسبها نگهداری میکنند؛ که اتفاقا مورد توجه بسیاری از علاقمندان است. در همین روستا قلعه مجیدخان- ساختمان محل زندگی او- هم دیده میشود که ضرورت حفاظت و نگهداری از آن میتواند منطقه را تبدیل به فطب گردشگری استان کند.
بخشی از نوشته منتشر شده در: taryana.ir
—————————————————————
توضیح ستین لُر: مجید بختیار تنها خان یا بقول نویسنده مقاله «حاکم» دشت عقیلی نبود بلکه او و برادرانش – ابدال، حمید، سعید و …- املاک آنجا را صاحب بودند و به نوبت فعالیت های کشاورزی این مجموعه روستاهای حاصلیخیز خوزستان را نظارت کرده و حق مالکیت می گرفتند. منتها مجید از همه شان خوشنام تر و معروفتر بوده است.
دست مریزاد.
نخسته.
این مقاله رهنمود یکی از پرسش های چندین ساله ی من است خوبی ها همیشه درتاریکی گم نمی شوند mehr_kian@yahoo.com