اذهان مردم لرستان و دیگر لرزبانان پر است از نقش و نگاره هایی که زنان لر روزی با عشق از دلاوریهای مردان این سرزمین بر تار و پود قالیهای لری نگارگری می کردند و امروز با گذشت سالها از آن روزها دیگر خبری از آن نقشهای ناب بر پهنه قالیهای لری نیست.
سنت های موجود در بین لرها، یادآور تاریخ بافته های این قوم است، مثلاً آنان ابزار کوچک چوبی “سک” را برای بافت فرش به کار می برند که در واقع مادر ابزار فلزی در عهد مفرغ و متعلق به دوره ای است که همه ابزارها چوبی بود، یعنی پیش از کشف فلز، که این امر خود نشان از کهنگی بافته های لری دارد و می تواند به شناختن سنت های کهن و مستقل این قوم در زمینه فنون، مواد اولیه، ابزارها و حتی طرح ها کمک کند.
از سوی دیگر باید در نظر داشت هنگامی که از بافته های لری سخن به میان می آید منظور تنها جغرافیای امروزی لرستان نیست زیرا بسیاری از تیره های گوناگون این قوم در مناطق مختلف از جمله چهارمحال و بختیاری، بخشی از استان فارس، بخشی از ایلام، بخشی از همدان و خوزستان و استان کهگیلویه و بویراحمد را در بر می گیرد.
بنابراین فرش لری مفهوم عام دارد که به طور عمده در غرب و مرکز ایران تولید می شده و با تحولات جدید جمعیتی و روال زندگی بخشی متحول و بخشی متروک شده است. همین امر به پیچیدگی وضع بافته های لری کمک کرده است به طوری که بخشی از فرهنگ فرش لری را باید در میان عشایر همسایه و از جمله قشقائی ها یافت.
فرش لری و طرفداران اروپائی آن
قالی های دست بافت لری نه تنها در مرکز استان لرستان بلکه در بازارهای مناطق همجوار همچون همدان، اراک، اصفهان و کرمانشاه نیز عرضه می شود. این قالی ها با وجود طرح های ساده و بی بدیل زمخت تر و ابتدائی تر از طرح های قالی های دیگر مناطق هستند ولی در عوض با طرحهای ساده و اکثرا زیبایی که اغلب در سبکهای هندسی و شاخه شکسته مجسم می شوند طرفداران پر و پا قرصی در میان معماران و دکوراتیوهای اروپائی برای خود پیدا کرده اند.
طرحهای لری از تنوع زیادی برخوردارند که بافنده ها آنها را با کمک ذهن خلاق خود می آفریدند و با رنگهای متنوع و مناسبی که انتخاب می کردند، دنیایی از زیبایی را خلق می کردند.
با تمام توصیفی که از فرش لری ارائه شد، امروزه فرشهایی که در لرستان بافته می شود، از نوع فرشهای رایج در سراسر کشور است و اکثرا نقشه، مواد و ابزار آن از شهرستانهای همجوار تهیه می شود. اما در مناطق خاصی از استان، یعنی اطراف بروجرد و الشتر و بعضی روستاهای شمال لرستان، گاهی فرشهای بومی بافته می شود، اما تعداد آنها بسیار کم و حتی انگشت شمار است.
فرش در لرستان ریشه ای به وسعت تاریخ و تمدن مردم این سرزمین دارد
حجت الله بیرانوند رئیس سازمان بازرگانی استان لرستان با تشریح ویژگی های منحصر به فرد فرش لری میگوید:
کل مواد مصرفی در فرش لری در منطقه تولید می شده است به طوریکه فرش لری را می توان یک فرش تمام محلی و بومی خاص منطقه لرنشین ایران دانست. نخ، رنگ و حتی چوب مورد استفاده برای دار قالی لری در لرستان مختص به همین منطقه است. نقشه های فرش های لری که به طور عمده ذهنی بافت بودند بر اساس جغرافیای خاص لرستان و ویژگی های زندگی مردم این دیار از جمله دامپروری، طبیعت بکر و صحنه های شکار را در بر می گیرد. فرش لری در لرستان ریشه ای به وسعت تاریخ و تمدن مردم این سرزمین دارد. در زمان های گذشته در همه خانه های لرستانی ها دار قالی وجود داشت و زنان خانه دار بخشی از وقت خود را صرف بافت قالی می کردند. صنعت فرش بافی در لرستان دارای سابقه و قدمتی دیرین است. فرش لری در میان سایر دست بافته های مردم ایران بروز و ظهور بیشتری داشته است.
بخشی از مقاله بلند خبرگزاری مهر