پروفسور برت فراگنر(Bert Fragner) ایرانشناس اتریشیتبار از سال ۲۰۱۰ به فعالیت آکادمیک خود پایان داد. نام وی را شاید بتوان در صدر ایرانشناسان معاصر نشاند. کمتر کسی چون او را میتوان آشنا با روح و روان فرهنگ ایرانی یافت.
برت فراگنر تحصیلات دانشگاهی خود را در سال ۱۹۶۰ در رشتههای شرقشناسی، ترکشناسی، عربشناسی و ایرانشناسی، و نیز قومشناسی و اسلاوشناسی در دانشگاه وین آغاز کرد. وی در اواسط دههی ۱۹۶۰ به مدت یک سال به تهران رفت و نزد ایرج افشار، شیرین بیانی، جعفر محجوب، ذبیحالله صفا، پروفسور شهیدی و منوچهر ستوده آموزش دید. وی از سال ۱۹۶۵ تا ۱۹۶۹ از سوی وزارت آموزش و پرورش اتریش در یک مدرسه فنی تهران مسئول هماهنگی برای آموزش زبان آلمانی شد.
“تاریخ شهر همدان در شش سدهی نخست هجری” عنوان پایاننامهی دکترای فراگنر بود که در سال ۱۹۷۰ به دانشگاه وین ارائه شد. وی تا اتمام رسالهی فوق دکترای خود به مدت هفت سال به تدریس در دانشگاه و سفرهای علمی متعدد به لبنان و تهران مشغول بود. “ادبیات خاطرهنویسی به مثابه منبعی در خدمت تاریخ نوین ایران” عنوان رسالهی فوق دکترا بود که در سال ۱۹۷۷ به پایان رسید و در سال ۱۹۸۰ انتشار یافت.
فراگنر تا سال ۱۹۸۹ در مقام استاد رشتهی ایرانشناسی در دانشگاههای وین، فرایبورگ، برلین، برن به تدریس پرداخت و سپس از تا سال ۲۰۰۳ کرسی استادی ایرانشناسی را در دانشگاه بامبرگ آلمان عهدهدار بود. از سال ۲۰۰۳ تا اول ژانویه۲۰۱۰ ریاست انستیتوی ایرانشناسی فرهنگستان علوم اتریش به او واگذار شد.
وضعیت ایرانشناسی در دانشگاههای اتریش و آلمان
فراگنر در مراسم وداع خود در دانشگاه بامبرگ در سال ۲۰۰۶ طی سخنانی از گذشته آکادمیک خود گفت. اینکه شرقشناسان وین هر کس را که به مسائل معاصر ایران میپرداخت سطحی میپنداشتند و وی را سرزنش میکردند. یک استاد شرقشناس به فراگنر که علاقه بسیار به آموختن زبان فارسی نوین داشته است گفته بود:
ما شرقشناسان زبانشناس و ادبیاتشناس هستیم و نه یک طوطی. >>> دویچه وله Deutsche Wellel