چند سالی است که دغدغه فعالان و علاقمندان فرهنگ لری به جای آن که شناخت و بازتولید این فرهنگ باشد، نوشتن و نالیدن از جوک ها، پیامک ها، کلیپ ها و هجمه های غیر منصفانه ای است که تمام شبکه اینترنت، شبکه های اجتماعی و گوشی های همراه را در تصرف خود درآورده است و عده ای از روی نادانی و نا آگاهی و گروهی از سر عناد و ستیز، یکدست و یک صدا، هویت هزاران ساله لُر را همچون بلوطی تنومند می خشکانند و می سوزانند.
در این وانفسا، خبر می رسد که برخی هنرمندان و نخبگان لُر، نه فقط اندیشه ای برای نجات مردم شان از این مخمصه نمی کنند بلکه با اشتباهات خود زمینه دامن زدن به این شرایط را فراهم می کنند.
ما ز یاران چشم یاری داشتیم/ خود غلط بود آن چه می پنداشتیم!
در چند روز گذشته خبرهای مربوط به “ایران برگر” مخصوصا پس از اکران اختصاصی آن در خرم آباد، جمع زیادی از فعالان فرهنگی و اجتماعی لر را نگران کرده است، این واقعیت که جعفری جوزانی خود از مفاخر لُر در سینماست و پیش از این خدماتی به هویت محلی خودش کرده است در کنار توصیفاتی که از خاکستر شدن بلوط بیمار فرهنگ لر در تنور “ایران برگر” می رسد ما را دچار ابهام می کند!
دیشب (جمعه 22 اسفندماه 1393)، آقای جعفری جوزانی و یکی از بازیگران سرشناس “ایران برگر”، علی نصیریان، مهمان ویژه برنامه «هفت» بودند، همچنین بالاخره موفق شدیم صحنه هایی از فیلم هم در همین برنامه ببینم! صحبت های آن دو بزرگوار و صحنه های فیلم نه فقط از نگرانی نکاست بلکه اتفاقا معلوم شد که بحران جدّی در راه است!
آقای علی نصیریان درباره استفاده از زبان لُری در این فیلم اصرار داشتند که این یک «تمثیل» است و باید توجه داشت که در این فیلم می توانستیم با هر گویش و لهجه دیگری از مردم ایران سخن بگوئیم! و البته توضیح ندادند که چرا سهم گویش های محلی ایران از سینما و تلویزیون کشور فقط در همین حدّ است؟ چرا در بخش های اجتماعی، خبری و فرهنگی به این زبان ها تکلم نمی شود؟
این پیر نامدار سینمای ایران به این پرسش پاسخ دهد که آیا واقعا امکان داشت این حماقت ها و خشونت ها به هم وطنان اصفهانی زبان نسبت داده شوند؟ اگر چنین است چرا شتر بخت این تمثیل ها همیشه بر درب خانه اقوام خاصی در ایران می افتد؟ چرا همیشه باید تُرک، لُر، مازندرانی و رشتی ساده لوح ها و احمق های سینما و تلویزیون ایران باشند؟ چرا از این گویش ها در نقش های دیگری هم استفاده نمی کنید؟ هرچند در سال های اخیر هیچکدام از این قومیت های خاص نیز شرایط وخیم “لُر” را نداشته اند.
ایشان و کارگردان فیلم، آقای جعفری جوزانی، به گونه ای از فیلم دفاع کردند که گویا منتقدان “ایران برگر” مثل همان کاراکترهای کودن فیلم از تمثیل و فیلم سازی چیزی متوجه نمی شوند! توضیحات ایشان نه فقط کسی را قانع نمی کند بلکه به نظر می رسد ایشان از اصل و اساس نگرانی ها و شرایط بحرانی لُرها هیچ آگاهی ندارند!
بالاخره آقای جعفری جوزانی با بیان این که “من خودم یک بچه لُر هستم، همان قدر منتقدان لُر حق دارند بگویند نباید از زبان لری در این فیلم استفاده می شد که من حق دارم بگویم باید استفاده می شد” نگرانی ها را بیشتر کرد که ایشان به جای درک، دلجویی و آرام کردن جوّ نگران کننده ای که دارد علیه فیلمشان ایجاد می شود، خود بدان دامن می زنند.
آقای جعفری جوزانی باید بداند که ایشان همراه بیش از ده میلیون لُر زبان دیگر درون یک کشتی نشسته است، هیچ کدام از اهالی این کشتی حق ندارند به صرف این که در آن سهیم هستند آن را سوراخ کنند! هر کدام از ما مسول تصویری هستیم که از هویت لری نمایش می دهیم، البته مسئولیت نخبه ای همچون جعفری جوزانی از مردم عادی لُر بسیار سنگین تر است!
به عنوان یک همتبار و هوادار فیلم های قبلی ایشان، توصیه می کنم به جای این که مساله را در خلاء ببیند، و به گونه ای حرف بزند که گویا منتقدین ایشان تا کنون نه فیلم دیده اند و نه کتاب خوانده اند، فیلم خود را در ظرف زمانی که در آن هستیم و با توجه به هجمه هایی که در سال های اخیر به طور مفصل و اختصاصی متوجه قوم لر شده است ارزیابی کند، معین کند که فیلم ایشان چه اشتراکات و تفاوت هایی با فضای مسموم مضحکه ای که در این سال ها اطراف واژه “لُر” تنیده شده است دارد.
انتظار داریم ایشان شرایط خاص “لری” را درک کند و بپذیرد به زبان و هویت خودش جفا کرده است، قطعا امید می رود در آینده ای نزدیک جبران کند و اُلگویی به سینمای ایران عرضه کند که در آن قومیت های خاص مورد هجمه نباشند.
ابراهیم خدایی
برگرفته از: loor.ir