سید فرید قاسمی بی‌شک از نامداران و چهره‌های ماندگار لرستان و کشور است. وی باعث افتخار هر لرستانی است. این پژوهشگر، روزنامه نگار و مورخ تا کنون بیش از یک‌صد عنوان کتاب چاپی و شماری آثار الکترونیکی را در کارنامه‌ی پربار خود دارد. هم‌چنین هزار مقاله از وی در نشریات و مجلات تخصصی چاپ شده و سردبیری ۱۵ نشریه معتبر را نیز برعهده داشته است. برنده‌ی کتاب سال، لوح پژوه نمونه، تندیس ایران شناسی، پژوهشگر برتر سال و … از دیگر فعالیت‌های این لرستانی فرهیخته است.
استاد قاسمی دانش‌آموخته‌ی روزنامه نگاری است و تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته‌ی کتاب‌داری و اطلاع‌رسانی به انجام رسانده است.
از جمله آثار او می‌توان به عناوین زیر اشاره کرد:
ـ سرگذشت مطبوعات ایران: روزگار محمد شاه و ناصرالدین شاه(۲جلد)
ـ راهنمای مطبوعات ایران عصر قاجار عصر قاجار(۱۲۱۵ـ ۱۳۰۴).
ـ راهنمای مطبوعات ایران(۱۳۵۷ـ ۱۳۷۱)
ـ روزنامه‌نگاری حرفه‌ای
ـ مشاهیر مطبوعات ایران
ـ تاریخ شفاهی مطبوعات ایران
ـ مطبوعات ایرانی
ـ رویدادهای مطبوعاتی ایران
ـ فهرستگان ارتباطات
ـ مطبوعات کتاب‌گذار
ـ پیشینه‌ی ارتباطات و مطبوعات خرم‌آباد
ـ مجموعه مفاخر مطبوعات ایران و …
همان‌گونه که در سطور بالا اشاره شد، می‌بینیم که کارنامه‌ی سید فرید قاسمی، کارنامه‌ای درخشان و پربار است. به راستی او شایسته‌ی لقب « حافظه‌ی مطبوعات ایرانی» است. آدم درمی ماند که دراین عصر با همه‌ی مشکلات ریز و درشتی که وجود دارد، این سید بزرگوار چقدر از خود گذشتگی و ایثار دارد که لمحه‌ای نمی‌‌آساید و همواره به دنبال کشف و آشکار نمودن زوایای پنهان تاریخ مطبوعات ایران است. ایزد تعالی به او عمر دراز دهاد تا بر کارهای باارزش پژوهشی‌‌اش بیش از پیش افزوده شود.
به هرروی پرداختن به آثار استاد قاسمی، فرصتی فراخ می‌خواهد که امیدواریم در مجالی دیگر این موقعیت پیش بیاید تا شاید دین خود را به این پژوهشگر خستگی ناپذیر عرصه‌ی مطبوعات کشور ادا کرده باشیم.
غرض از این مقدمه نگاهی است گذرا به کتاب« تاریخ مطبوعات ایران»استاد قاسمی که سال ۱۳۹۰ از سوی انتشارات ثانیه به بازار نشر عرضه شده است.
تاریخ مطبوعات ایران، در واقع کتابی است کم حجم اما مفید. این کتاب برای درس تاریخ مطبوعات دانشجویان رشته‌های ارتباطات، کتاب‌داری و اطلاع‌رسانی، تاریخ و کتاب‌داران بخش نشریه‌های ادواری کتابخانه‌ها به رشته‌ی تحریر درآمده است.
کتاب تاریخ مطبوعات ایران از دوپاره تشکیل شده است؛ پاره‌ی نخست مهم‌ترین رخدادهای مطبوعات ایران از روزگار عهد ناصری تا انقلاب اسلامی را در بر می‌گیرد. این پاره با یک یادداشت شروع شده که در آن مؤلف دلیل نوشتن کتاب فوق را متذکر شده‌است. درآمد از دیگر بخش‌های پاره‌ی اول است. در این بخش به تاریخ چاپ و صنعت کاغذگری و نخستین چاپ‌خانه‌ی ایران در اصفهان و دیگر شهرهای پیشگام در صنعت چاپ اشاره‌ای گذرا شده‌است. هم‌چنین در دیگر بخش‌های این مجموعه به نخستین‌ها و اولین‌ها برمی‌خوریم از جمله:
– کلکته زادگاه روزنامه‌نگاری فارسی است،
– میرزا محمدصالح شیرازی بنیادگذار نشریه‌ی بی‌نام روزگار محمدشاه قاجار و نخستین ایرانی دانش‌آموخته‌ی روزنامه‌نگاری است؛
– مستر داتس لقب اولین استاد روزنامه‌نگاری ایرانیان را دارد؛
– صنیع‌الملک نخستین دانش‌آموخته‌ی شکل مطبوعات است که دوره‌ی آموزشی را در ایتالیا گذرانده بود.
– روزنامه‌ی ملتی را می‌توان نخستین نشریه‌ی ادبی ایران دانست.
– روزنامه‌ی ملتی اولین نشریه‌ی توقیف شده‌ی ایران است.
– نخستین نقد مطبوعات را آخوندزاده نوشت و اولین پاسخ نقد مطبوعاتی را مرتضی قلی نوشت.
– اشرف‌السلطنه اولین زن عکاس ایران است.
– اولین نشریه‌ی محلی ایران زاهر یرادی باهرا (اشعه‌ی روشنایی) در ارومیه به زبان ارمنی چاپ شد.
– میرزا ملکم ناظم‌الدوله نخستین استفاده کننده ابزاری از مطبوعات و از پایه‌گذاران دشنام و هتاکی مطبوعات فارسی است.
– نخستین مطلب دنباله‌دار در مطبوعات، گزارش سفر محمدشاه قاجار مندرج در نخستین نشریه‌ی ایران است.
روزگار ناصری، عهد مظفری، دو دهه‌ی پایانی قاجار، ایام پهلوی اول، زمانه‌ی پهلوی دوم، دوره‌ی انقلاب از دیگر بخش‌های پاره‌ی اول کتاب تاریخ مطبوعات سید فرید قاسمی است.
هم‌چنین مؤلف در قسمت «برای مطالعه‌ی بیش‌تر» فهرست بیش از ۶۰ کتاب را درباره‌ی تاریخ مطبوعات ایران آورده که منابع بسیار خوبی برای دانشجویان رشته‌های روزنامه‌نگاری و علاقه‌مندان به تاریخ مطبوعات است.
و سرانجام پاره‌ی دوم درحقیقت مطلبی است از دکتر یونس شکرخواه، استاد دانشگاه علامه طباطبایی، درباره‌ی پیشینه‌ی روزنامه‌نگاری جهان. این پاره نیز درعین کوتاهی و اختصار اما پربار است و مفید. به هرروی قرار گرفتن این دو مطلب در کنارهم برای دانشجویان روزنامه‌نگاری لازم به نظر می‌رسد.
مطالعه‌ی کتاب تاریخ مطبوعات ایران سید فرید قاسمی را به همه دوستداران و علاقه‌مندان روزنامه‌نگاری پیشنهاد می‌کنیم و برای مؤلف ارزشمند آن آرزوی توفیق روزافزون داریم.
برگرفته از: سیمره