آیین «خون بس» که برخی آن را فرهنگ نادرست برخی از اقوام در پایان دادن به دعواهای قومیتی و برخی دیگر آن را عاملی برای آشتی و پیوند دو قوم می دانند در فهرست میراث ملی ایران ثبت نشد تا تحقیقات در این زمینه کامل تر شود.
به گزارش خبرگزاری مهر، قرار بود پرونده رسم «خون بس» توسط اداره کل میراث فرهنگی استان کهگیلویه و بویراحمد به پنجمین شورای عالی ثبت آثار تاریخی که شهریور ماه برگزار شد، برسد تا پس از بررسی به عنوان یکی از آداب و رسوم کهن این دیار در فهرست میراث معنوی کشور قرار بگیرد.
«خونبس» رسمی قدیمی در بین عشایر است که براساس آن وقتی در جریان یک درگیری میان دو طایفه یا خانواده فردی به قتل می‌رسید، به منظور پایان دادن به درگیری‌ها و ایجاد رابطه خویشاوندی یکی از دختران خانواده قاتل به عقد یکی از نزدیکان مقتول درآورده می‌شد.
این اتفاق در حالی رخ می دهد که زنانی که با این آیین به عقد مردی در می آیند معمولا به دلیل کینه خانواده مقتول بسیار مورد رنج قرار می گیرند و گاه به بیگاری کشیده می شوند.
با این احوال مسئولین چهار استان فارس، کهگیلویه و بویراحمد، لرستان و چهارمحال و بختیاری آنرا را راه حلی برای رفع جنگ میان قبایل دانسته و به عنوان یک آیین پسندیده برای ثبت ملی آن تلاش می کنند.
به گزارش روزنامه شرق، اولین بار در بهمن ماه سال 89 مسئولان میراث فرهنگی استان لرستان از تلاش برای ثبت ملی خونبس سخن به میان آوردند، پس از آن در مرداد‌ماه گذشته از سوی مسئولان اداره میراث استان کهگیلویه و بویراحمد خبر آمد پرونده ثبت ملی خونبس تهیه شده و برای ورود این آیین به فهرست آثار ثبت شده ملی ایران تلاش خواهد شد. علاوه بر این دو استان، استان‌های فارس و چهارمحال و بختیاری نیز در تهیه پرونده ثبت ملی آئین «خونبس» اقدام کرده اند.
این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که برخی این رسم را آیینی خشونت‌بار و بر ضد حقوق زنان می‌دانند، چراکه در قالب آن زنی به عقد فرد دیگری در می‌آید که ممکن است رغبتی به این وصلت نداشته باشد. اما او به دلیل وابستگی به خانواده قاتل در میان خانواده شوهر خود (خانواده مقتول) مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرد.
«نیره توکلی» استاد جامعه‌شناسی به روزنامه شرق گفته بود: «به اعتقاد من این رسم ناپسند، سنت ملی ایرانیان نیست، این یک پدیده قبیله‌ای و قومی است و ملی نیست. از آن‌سو چون برخوردی فراقانونی با یک مساله فراقانونی دیگر که کشت و کشتار بوده نیز هست، رسم قابل دفاعی نیست که ارزش ثبت ملی داشته باشد. در این رسم برای حل مشکل، یک قربانی جدید می‌آفریدند و دختری بیگناه را با ازدواج اجباری و قراردادی، از مسیر زندگی و ازدواج طبیعی خارج می‌کردند.»
از سوی دیگر اما مسوولانی که برای ثبت ملی این رسم در حال تهیه پرونده هستند، از مزایای آن می‌گویند. معاون میراث فرهنگی استان لرستان در این‌باره معتقد است: «خونبس از آیین‌های کهن استان لرستان است که به منظور جلوگیری از خون و خونریزی و ترویج فرهنگ ارزشمند بخشش صورت می‌گیرد.» او می‌گوید: «خونبس» که در بیشتر شهرستان‌های استان لرستان با رعایت آداب خاصی اجرایی می‌شود قدمتی کهن دارد و در هنگام وقوع قتل و خونریزی صورت می‌گیرد. در این مراسم ریش‌سفیدها و خانواده قاتل برای طلب بخشش نزد خانواده داغدار مقتول می‌روند. پرونده ثبت ملی خونبس از آن حیث که پیام‌آور صلح و آشتی بین اقوام است برای ما اهمیت بسیاری دارد.»
واقعا که خجالت اوره تو عراق و تو قسمتهایی از ترکیه هم این موضوع اجرا میشه و حال و روز دختر ها وشاید بگویم دختر بچه هایی که به دلیل این موضوع و این سنت زندگیشون تباه و نابود میشه ونه کودکی دارند نه زندگی و میشه گفت یک نوع برده داری که هنوز اجرا میشه و حالا میخوان ثبت ملی بشه تو ایران خیلی سنت ها و ایین های بهتری هست که باید ثبت بشه نه این
شششششششششششششششششرررررررررررررررررم باد
چرته!
گنه کرد در بلخ آهنگری/
به شوشتر زدند گردن مسگری.
یه رسم وحشیانه دیگه اینقدر ها هم افتخار نداره که ثبت ملی بشه. افغان ها هم دارن این رسم رو بهش می گن بد دادن. ما هم یه کم لطیف تر بهش می گیم خون بس یا فصیله. به هر حال تلافی غوره رو سر کوره درآوردنه. خجالت آوره واقعاً.
بعد هم دوست گرامی از اول تمدن انسانها قانون داشتن و مجری قانون حالا قوانین متفاوت بودن اما بودن.
با سلام. خون بس زمانی اجرا می شد که چیزی به نام قانون ودادگستری و قوه ی قضائیه در مملکت وجود نداشت !سرکار خانم نیره توکلی خون بس در زمانی اجرامی شد که چیزی به نام ملی وجود نداشت ! من نمی دانم منظور شما از ملی چیست ولی اگر می خواهید که یک نظر مفید به جامعه ارائه بفرمائید هر پدیده را در زمان خودش بسنجید در آن زمان زیباترین پدیده ای که به وقوع می پیوسته همین خون بس بوده است آیا خونبس از این بهتر نبوده که اگر مردی کشته شد مردی را بکشیم واگر برده ای کشته شد برده ای و اگر زنی کشته شد زنی؟ بیشر نسل ما با افتخار بچه های خونبسیم.