کتاب “حماسه زاگرس” درباره قیام عمومی بختیاری ها در سال 1308 هجری شمسی علیه استبداد رضاشاهی به رهبری شهید علیمردان خان، منتشر شد.
“مصطفی علیزاده گل سفیدی” نویسنده این کتاب می گوید: بی تردید قیام عمومی بختیاری ها در سال 1308 شمسی، در اذهان عموم و تاریخ یكی از بی‌نظیرترین و اصیل‌ترین قیام‌های خودجوش مردمی و به یادماندنی‌ترین حماسه‌ها و صحنۀ مقاومت و شجاعت ایل بختیاری در مقابل ظلم و ستم و استبداد رضاخان است.
کتاب “حماسه زاگرس” درباره ابعاد مختلف زندگی و خدمات رهبر اسطوره ای بختیاریها در مبارزه با استبداد رضاشاهی و با تکیه بر بیش از 30 سند با ارزش تاریخی مشتمل بر چهار فصل تألیف شده است. در فصل اول کتاب، ضمن اشاره به پیشینه قیام های مردمی در زاگرس میانی، تعدادی از این قیامها معرفی شده اند. فصل دوم، به زندگینامه علیمردان خان بختیاری اختصاص دارد. در فصل سوم با عنوان «حماسه شیر علی مردان»، زمینه های قیام، روند شکل گیری آن، اهداف و اقدامات قیام کنندگان، نبردهای رزمندگان بختیاری با نیروهای رضاشاه و فرجام قیام مورد مطالعه قرار گرفته است. همچنین، فهرست نسبتاً کاملی از اشخاصی که در این قیام حضور فعال داشتند و دستگیر و به مجازات حبس یا اعدام محکوم شدند، ارائه شده است. در فصل چهارم، به ویژگی های قیام عمومی سال 1308 شمسی و علل شکست آن اشاره شده است و در بخش پیوست ها، اشعار فولکلوریک که توسط مردم درباره علی مردان خان سروده شده، ارائه گردیده است.
مصطفی علیزاده، در سال 1387 نیز کتاب «سرداران گمنام» را به دست چاپ سپرده بود که در فصل دوم، به بررسی و نکوداشت مبارزات ضد استبدادی جوانان بختیاری بویژه شهید علیمردان خان پرداخته بود.
برگرفته از: ایبنانیوز
متاسفم که صرف دیدن واژه خان به قضاوتهای نادرست دامن میزنید،علیمردان فردی تحصیلکرده فرنگ بود او با دیکتاتوری مشکل داشت با عدم پایبندی کسانی مثل رضاشاه به مشروطه،نان خانها با مشروطه آجر میشد نه با ادامه یافتن دیکتاتوری رضاخانی،خوانین دست نشانده همین حکومت ظاهرا مقتدر مرکزی قبل از رضاخان بنام قاجار و بعدها هم بنام رضا خان جنایتها کردند که در تاریخ به نمونه های فراوان بر میخوریم،خوانین بختیاری برخاسته از فرهنگ بزرگی و سالار منشی ایل بودند نه عمال حکومت بودند و نه داعیه استقلال از ایران و تشکیل حکومت مستقل داشته اند نمونه بارز آن سردار اسعد بختیاری دایی همین علیمردان است که پس از فتح تهران با کمک محمد ولی خان تنکابنی و محمد تقی خان پسیان و باقر خان و ستار خان مشروطه را جایگزین سلطنت کردند،علیمردان خان،خان بودنش را مرهون پایبندی به اصول ایلاتی و بلند نگه داشتن نام ایران است.
دوست من علی مردان خان با خوانین تفاوت بسیاری داشت در کارنامه وی ظلم و ستمی دیده نمی شود یکی از علل قیام ایشان مخالفت با ظلم و زیاده خواهی خوانین بود. خوب است اول متن کتاب را بخوانید بعد قضاوت بفرمایید.علی مردان خان از جنس مردم بود نه خوانین قیام وی نیز در راستای استیفای حقوق از دست رفته مردمش بود نه چیزی دیگر
من با دیدگاه انوش موافقم. علیمردان خان در واقع یاغی حکومت مرکزی بود و آنها هم که برای او با دولت می جنگیدند مشتی رعیت ساده دل بودند که به خان بیشتر از ایرانی یکپارچه اعتقاد داشتند. وجود یک حکومت مقتدر مرکزی البته نان خانها را آجر میکرد و این فقط به سرزمین بختیاری محدود نبود. اصولا خود خانها در سراسر ایران بسیار مستبد و بی رحم بودند و حالا علیمردان خان میخواست مثلا بقول نویسنده با «قیام علیه استبداد رضا شاهی» چه چیزی را به ملت بدهد جای سئوال دارد. جالب اینکه حالا به سبک روز، به علیمردان خان لقب شهید هم داده شده!
با سلام به نظر من قيامهاي مردم ايران چه لر چه فارس چه ترک -کرد وبلوچ در اين اين دوره قيامي بين والي ها و حکومت رضاخان بود در اين دوره تاريخي فقط لرها نبودند که عليه حکومت مرکزي قيام کردند بقيه اقوام ايراني هم بودند و آنهم به خاطر اين بود که رضاخان مي خواست والي گري را در ايران به پايان برساند و به سبک اروپا قوه قضايه و ژاندرمري و… .متولي حل مشکلات مردم باشند . با اين کار رضاخان خوانين و والي ها هيچ کاره مي شدند به قيام عليه حکومت او پرداختند که متاسفانه صدمات زيادي به مردم ايران وارد شد