با آغاز آبگیری مرحله دوم سد گتوند که از روز جمعه ۱۴ بهمن‌ماه آغاز شده است خطر از بین رفتن آثار تاریخی پشت این سد افزایش یافته است. این سد آخرین سد احداث شده بر روی کارون است که دریاچه ای به طول ۹۰ کیلومتر و حجم ذخیره برابر با ۵ میلیارد متر مکعب آب را دارا است.
برخی از کارشناسان حوزه میراث فرهنگی با اشاره به اینکه این سد از سوی مسئولان پروژه ملی نامیده شده است معتقدند که ساخت این سد تنها تخریب کننده آثار تاریخی و زیست محیطی منطقه است و ملی خواندن چنین پروژه‌ای به اعتقاد برخی از صاحبنظران اشتباه است.
براساس تحقیقات انجام شده در این محوطه روستاهایی با سازه‌های با ارزش تاریخی، تپه باستانی، شیرسنگی، گور دخمه و مقبره بزرگان بختیاری قرار دارد که با آبگیری این سد تمام این آثار در زیر آب دفن می‌شوند. صاحبنظران با انتقاد از پروژه سد گتوند نسبت به تغییر میزان آب کارون و همچنین شور شدن آب به دلیل تپه‌های نمکی هشدار دادند.
در مرحله اول آبگیری سد در اوایل مردادماه سالجاری پل قدیمی و ارتباطی محور مسجدسلیمان لالی به زیر آب فرو رفت و بخشی از تاریخ ۱۰۵ساله نفت ایران از بین رفت.
در آن زمان رسانه‌های ایران گزارش کردند که با آبگیری سد گتوندعلیا حدود ۲۰ کیلومتر از جاده مسجدسلیمان به لالی در دریاچه قرار گرفته و غرق می شود.
همزمان با عملیات اجرایی طرح سد و نیروگاه گتوند علیا در سال ۸۵، قراردادی با پژوهشکده باستان شناسی سازمان میراث فرهنگی با موضوع بررسیهای باستان شناختی در محدوده مخزن سد و شناسایی محوطه های باستانی منعقد و به دنبال آن در سال ۸۶ این بررسیها آغاز شد و در سال ۸۷ فصل نخست مطالعات نجات بخشی سد گتوندعلیا انجام پذیرفت.
این کاوشها در مناطق دیگر نیز ادامه یافت به طوریکه در سال ۸۹ بخشهای دیگری حدفاصل مسیر مسجدسلیمان به لالی که در مخزن سد گتوند علیا غرق می‌شد، کاوش شد.
همچنین ۲۳روستا پس از آبگیری سد گتوند علیا از منطقه دریاچه سد جابجا شده و براساس اعلام کارشناسان با آبگیری این سد ۳۷۵ خانوار از منطقه باید جابجا شوند.
زیر آب رفتن و غرق شدن بخشی از سرزمینهای کوه دشتی استان خوزستان به همراه شمار بیشماری از درختان (کُنارستان) و گونه های گیاهی و جانوری، همچنین کشتزارهای دیم مورد استفاده، چراگاهها از مسائلی بود که در زمان ساخت این سد مورد توجه قرار نگرفت و حتی با تلاش کارشناسان و انتقادهای صورت گرفته از سوی آنها نیز راهی به جایی نبرد و این سد به بهره‌برداری رسید.
سد گتوند علیا بلندترین سد خاکی در ایران و دارای ۱۸۲ متر ارتفاع است که دریاچه ای به طول ۹۰ کیلومتر مربع ایجاد می کند.
سد گتوند علیا پس از سد کرخه دومین مخزن ذخیره آب کشور محسوب می شود. این دریاچه نه تنها بزرگترین دریاچه بر روی رودخانه کارون محسوب می شود , بلکه بعد از دریاچه سد کرخه، دومین دریاچه بزرگ سدهای کشور است.
بی بی سی فارسی