اگر خواستید به روستایی کاملا سنگی که بر روی تخته سنگی بزرگ از خارا ساخته شده است قدم بگذارید باید اهواز را به سمت شمال شرقی خوزستان ترک کنید. ۲۵ کیلومتر بعد از هفتکل و پیش از رسیدن به باغملک، تابلو روستاهای پیر موسی، آبلشکر و آسماری نظر تو را جلب می کند.
آسماری روستایی است که بر روی بستری از سنگ خارا ساخته شده است. اگر چه خانه های آسماری همه از سنگ هستند اما مردمانی خونگرم و با صفا دارد که تعصب آنها برای پرهیز از عکس گرفتن دلیلی جز سادگی و صفا آنها ندارد.
آسماری جوانترین سنگ مخزن پهنة زاگرس است. در گذشته از این واحد سنگی به نامهایی مانند سازند آهکی جریب، سازند آهکی کَلهُر و سنگ آهک خمیر یاد میشد، ولی سازندهای یاد شده، تنها با بخشی از بُرش الگوی سازند آسماری مترادف است و تمامی این سازند را در بر نمیگیرند. نام این سازند از کوه آسماری در جنوب خاوری شهر مسجد سلیمان اقتباس و بُرش الگوی آن در تنگ گل ترش همین کوه اندازهگیری شده است.
دوربین به دست قدم به جاده آسماری می گذاریم. همه جا زرد است. ارذیبهشت که می شود فصل سرسبزی منطقه به پایان می رسد. تا چشم کار می کند کودکان و زنانی را می بینیم که هر یک در پی کاری هستند و پی چیزی می گردند.
وارد روستا که می شویم زن ها و بچه هایی که بیگانگی ما را احساس می کنند به گوشه یی پناه می برند. دو زن جوان ایستاده در کنار بچه هایشان با «َپره» از پشم میش نخ می بافند تا با آن چوقا و قالی ببافند. از آنها سراغ صنایع دستی مرسوم در روستا را می گیرم. از جل آلتی که زیر اندازی رنگی است ، از سفره نخی، «وریس» برای محکم بستن بار روی الاغ ، «شیردن» مخصوص زینت اتاق عروس و داماد، «بهون» که همان سیاه چادر عشایر است و… به عنوان صنایع دستی روستا نام می برند. اینها همه توسط زنان روستا تولید میشود. از خانم دیگری سراغ تولیدات لبنی را می گیرم. اهالی روستای آسماری از حیوانات خود شیر، ماست، دوغ، کشک، قارا، کره و روغن تولید می کنند. پخت نان تیری هم کار هر روز زنانی است که خود و خانواده شان عادتی جز خوردن نان محلی ندارند. به همین دلیل است که گلی در گرمای اتاقی کوچک در کنار مرغی «کورچ» (دوره یی که مرغ بر روی تخم های خود برای جوجه شدن می خوابد) نان تیری پخت می کند.
اگر خواستید از درخت های بادام شور ما بین روستاهای آبلشکر و آسماری بچینید حتما در بهار به سراغشان بروید.
بچه های روستا مرا به پیش «عجم ناز» ۹۰ ساله که صاحب ۳ فرزند دختر و پسر و ۵۲ نوه و نبیره است می برند. کنارش می نشینم و او از تنهایی هایش برایمان حرف می زند. حالا رئیس شورای روستای آسماری از راه می رسد و به گرمی استقبال می کند. ما را برای تهیه گزارس و عکس و معرفی به اهالی همراهی می کند. از او درباره روستا می پرسم: جمعیت آسماری بالغ بر ۱۳۰۰ نفر است که شامل ۲۷۰ خانوار می شود. اکثر ساکنان روستا عشایر هستند. همه اهالی مشکل تامین آب شیرین دارند. آب روستا از رودخانه «رود زرد» منطقه رامهرمز پمپاژ می شود.
در روستای آسماری ۲۵۰ دانش آموز در دو مقطع دبستان و راهنمایی تحصیل می کنند. دبستان و راهنمایی به صورت مختلط در یک فضای آموزشی با ساده ترین امکانات اولیه قرار دارد. به گفته یکی از آموزگاران قرار است با واگذاری زمین به آموزش و پرورش کلنگ دبیرستان روستای آسماری به زمین زده شود.
رئیس شورای روستای آسماری از اداره آموزش و پرورش درخواست دارد که از مدرسه دو طبقه یی که در آبلشکر قرار دارد و استفاده مطلوبی از آن نمی شود به صورت مشترک بهره گرفته شود تا کمبود فضای آموزشی روستا بر طرف گردد. موقع زنگ ورزش داخل مدرسه می شویم . دقایقی بعد زنگ تفریح زده می شود. تمام دختران و پسران شیفت صبح را در کنار هم قرار می دهیم تا از آنها عکس بگیریم. در این دو مدرسه که در دل هم قرار دارند ۹ دبیر در مقطع راهنمایی و ۶ دبیر در مقطع دبستان تدریس می کنند که هر روز از هفتکل، باغملک و ایذه به آسماری می آیند.
آسماری دارای یک خانه بهداشت با دو بهورز است. تردد مردم به خاطر ریزش پل ارتباطی آبلشکر به آسماری که در دست احداث است به سختی صورت می گیرد. بنا به اظهار نظر رئیس شورای روستا، به دلیل سنگی بودن آسماری امکان نصب پایه برق بیشتر وجود ندارد و به همین دلیل بیش از ۳۰ خانوار روستا فاقد برق هستند. در باره حیوانات و جانورانی که در منطقه وجود دارد پرسش می کنم:
یک زمانی تا چشم کار می کرد کبک وجود داشت. الان در اطراف روستا می توان آثاری از حیات گرگ، پلنگ، مار، روباه، شغال، کفتار، خرس، گراز، بزکوهی و انواع پرنده را مشاهده کرد که بخشی از آنها به صورت غیر مجاز شکار می شوند.
روستای آسماری به دلیل اینکه از بافت سنتی برخوردار است و مردم روستا آداب و رسوم و پوشش خود را حفظ کرده اند و طبیعت آن در زمستان و بهار بسیار سرسبز است قابلیت گردشگری فراوانی دارد.
برگرفته از: taryana.ir