کوبا جزیره ای کوچک در نزدیکی سواحل ایالت فلوریدا در جنوب غربی ایالات متحده آمریکا است و در ابتدای دهه 1950، این جزیره، تفریحگاه آمریکایی های ثروتمند و اعضای مافیا بود، یک دیکتاتور نظامی بومی«فولگانسیو باتیستا» نیز با قدرت تمام در جزیره حکومت می کرد و با نظامیان خود کنترل کامل مردم فقیر جزیره را با حمایت امریکا در دست داشت. اما وقایع به ناگهان در چارچوب دنیایی که پس از جنگ جهانی دوم و شروع جنگ سرد میان شوروی و آمریکا آغاز شده بودند، شکل دیگری به خود گرفتند.
یک وکیل جوان و بورژوای کوبایی به نام فیدل کاسترو، از سال 1956 جنبشی مسلحانه را به کمک برادر خود رائول و گروه کوچکی از مردان مسلح به ویژه یک دانشجوی پزشکی آرژانتینی که بعدها به نماد جنبش انقلابی در جهان بدل شد«چه گوارا» به راه انداخت و به زودی با برخورداری از حمایت روستائیان فقیر موفق شد رژیم باتیستا را در سال 1958 سرنگون کند. کاسترو پس از پیروزی زیر فشار آمریکا به سوی شوروی سوق یافت و در کوبا یک حکومت دیکتاتوری کمونیستی برقرار کرد که تا امروز ادامه دارد.
تقریبا از همان زمان نیز آمریکا تحریم های اقتصادی خود را علیه این جزیره شروع کرد که تا به امروز ادامه یافته اند. چه گوارا پس از مدتی انجام نمایندگی کوبا در جهان، برخلاف فیدل، چون معتقد به ادامه انقلاب در آمریکای لاتین و دارای تفکری قاره ای بود، به کمک دوست مشترکشان «رژیس دبره» خبرنگار فرانسوی، به بولیوی رفت تا مبارزه را در آنجا ادامه دهد، اما اندکی بعد در مبارزه کشته شد. دبره نیز دستگیر و بعدها تحویل فرانسه شد و تا مقام مشاور ریاست جمهوری فرانسه در زمان میتران پیش رفت و امروز یکی از روشنفکران مطرح فرانسه به شمار می رود.
سه سال پس از به قدرت رسیدن کاسترو، جهان در جریان موسوم به «بجران خلیج خوک ها» یعنی استقرار موشک های اتمی شوروی در کوبا، دخالت نظامی آمریکا در کوبا از طریق مهاجران ضد انقلابی کوبایی، تهدید آمریکا به حمله اتمی و سرانجام بیرون رفتن نیروهای شوروی در قبال ضمانت به عدم دخالت آمریکا در این جزیره، خطر جنگ جهانی سوم را از سر گذراند. جان اف کندی و نیکیتا حروشچف دو سوی این ماجرای هولناک بودند.
کوبا هر چند به نسبت سایر کشورهای آمریکای لاتین در برخی از ابعاد رفاه اجتماعی وضعیت بهتری داشت، اما هرگز از دیکتاتوری و فقر خارج نشد و کاسترو امروز هنوز پس از گذار از هشتاد سالگی هر چند رسما زمام امور را به برادرش رائول سپرده، خود در صحنه سیاسی کوبا به عنوان «فرمانده کل» حضور دارد.
برگرفته از: www.anthropology.ir