مقام چوب بازی/ رقص یه لمبه

مومن نژاد‌ها از بهترین نوازندگان کرنا و دهل، یا همان تشمال در میان عشایر بختیاری بودند و هستند. پدرم تعریف می‌کرد وقتی تشمال مومن در «نمره یک» یا «نفتون» کرنا می ‌زد صدای سازش تا «دروازه» می‌رسید. عبده‌ممد یکی دیگر از نوازندگان بسیار حرفه‌ای کرنا بود که فکر می‌کنم در همان دوران ممنوعیت موسیقی در ایران  در گذشت. زیباترین سه‌پا را عبده‌ممد می‌نواخت.

امروز نورالله مومن‌ نژاد خوش‌صداتر از هر کسی کرنا را به صدا درمی‌آورد. در اولین سالگرد بهمن علاءالدین (مسعود بختیاری) در امامزاده طاهر کرج حدود یک ساعت از او فیلم گرفتم که نمی‌دانم چه شد. از آن همه فیلم و عکس که گرفته بودم دو عکس باقی مانده است.

یکی از اروتیک‌ ترین رقص‌های محلی ایرانی رقص یه‌ لمبه‌ی بختیاری ست که دارد کم‌کم فراموش می‌شود. در ایذه و باغ‌ ملک هنوز یه‌ لمبه می‌رقصند، ولی ملودی‌اش در مسجدسلیمان و چارمحال بختیاری به یکی از ملودی‌های چوب‌بازی تبدیل شده است. در این رقص رقصنده یک بار لمبه‌ی راست را در سه ضرب دهل به سمت همبازی سمت راستش تکان می‌دهد و در سه ضرب بعدی دهل لمبه‌ی چپ را به همبازی سمت چپ. منظره‌ی لمبرهای لرزان در سه ضرب‌ فوق‌العاده چشم‌نواز است.

یک قطعه از نورالله مومن نژاد را گذاشته ام اینجا. از دقیقه‌ی چهارده و سی ثانیه‌اش به مدت یک دقیقه ملودی یه ‌لمبه نواخته می‌شود. نورالله در این قطعه‌ی پانزده دقیقه‌ای حداقل هفت بار ملودی را عوض می‌کند.

نوشته: شهلا باورصاد

https://setin.se/2009/Ljud/Norollah-Chub_bazi.mp3

[media id=86 width=320 height=240]

پیمایش به بالا