ایران، از دیرباز تا کنون، عنوان کتابی است به زبان سوئدی که انتشارات فردوسی به تازگی روانۀ بازار کتاب کرده است. کنت اکلیند Kent Eklind نویسندۀ این کتاب ۳۰۴ صفحهای است که کتاب را به سه فصل اساسی تقسیم میکند. در فصل نخست این کتاب که خود به دو بخش تقسیم شده از تاریخ ایران باستان میخوانیم، از موقعیت تاریخی جغرافیائی ایران در عهد باستان و از اساطیر و افسانههای ایران باستان. اسطورۀ رزتشت مهمترین قسمت بخش دوم از فصل نخست این کتاب است.
در فصل دوم کتاب که خود به سه بخش تقسیم شده از سلسلۀ پادشاهی هخامنشی شروع و تا عهد صفویه که مؤلف از آن به عنوان رنسانس ایرانی نام میبرد را در بر میگیرد. در این فصل روابط ایران باستان با مللی چونان یونانیان باستان مورد بررسی قرار میگیرد. در این فصل از سلسلۀ پادشاهی اشکانیان و سلوکیان بحث میشود و همچنین دورۀ پادشاهی شاپور دوم و ظهور مزدک و مانی. در بخشهای دوم و سوم این فصل از گسترش اسلام و ظهور خلفای عربی تا سلسلۀ صفوی و پیدایش صوفیگری بحث بمیان میآید.
سومین فصل کتاب که به تاریخ معاصر ایران میپردازد، نیز از دو بخش تشکیل میشود؛ از کنسرسیوم تا انقلاب عنوان اولین بخش این فصل است و از کودتا تا انقلاب عنوان بخش دوم این فصل. در این بخش بطور مفصل تاریخ ایران معاصر تا امروز دنبال میشود. کودتای سی آی ا CIA علیۀ دولت ملی دکتر مصدق، نفوذ قدرتهای بیگانه در ایران، انقلاب سفید محمد رضا پهلوی، مشکلات بنیادین و قشرگرائی عناوین بخشهای مختلف آخرین فصل کتاب هستند.
مؤلف این کتاب کنت اکلیند Kent Eklind حقوقدان و جامعهشناس است و علاقهای ویژه به تاریخ و فرهنگ ایران دارد. او سالها در ایران زندگی و از جمله به عنوان کارشناس تحقیقات شهرداری کار کرده است. عکسهائی از آثار و بناهای تاریخی، مناظر و زندگی در ایران در این کتاب به چاپ رسیده که حاصل زندگی مؤلف آن در ایران است. کنت اکلیند در مقدمۀ کتاب مینویسد ایران امروزه در عنوان خبرهاست. عنوانهای غالبی که تصویرگر این کشورند، توسعۀ نیروی اتمی، حقوق زنان و اقلیتهاست و نیروهای اصلاحطلبی که با خشونت قدرت دولتی طرف میشود. اما این تصاویر به هیچ وجه جامعۀ ایران را بطور کامل وصف نمیکنند. آن سوی سناریوی امروزۀ سیاست، فلاتی واقع شده که هزاران سال محل تلاقی شرق و غرب بوده است. ایرانیها نخستین امپراطوری جهان را بنا کردند و نخستین طومار حقوق بشر را نگاشتند…
دیباچۀ دکتر اشک دالن Ashk Dahlén بر این کتاب خواندنی است و خواندن آن به خوانندگان این سطور به گرمی توصیه میشود. این مقدمه، رابطۀ تاریخی سوئد و ایران از زمان وایکینگها تا دهۀ ۱۹۷۰ نام دارد که در آن رابطه این دو کشور در طول روزگاران بررسی میشود. این دیباچه با پیشانینویسی از گوستاو آدلف ششم پادشاه سوئد (در دهۀ ۱۹۵۰) (درگذشت ۱۹۷۳) آغاز میشود به این ترتیب:
یک ضربالمثل فارسی میگوید «اصفهان نصف جهان است». حقیقتا وقتی کسی این شهر را از یکی از قصرهای معمار آن، شاه عباس، سیاحت میکند؛ متوجه میشود که سرزمینی افسانهای زیر پای آدم گسترده است.
برگرفته از: بخش فارسی رادیو سوئد