استاد اسعد لوریزاده از معدود فعالان هنرمندقلم به دستِ لُرتبار کردستان عراق است که تاکنون خدمات فرهنگی بيشماری از ايشان در زمينههای مختلف و بيشتر در رابطه با ادبيات و فرهنگ کودکان از وجود ايشان نشات گرفته است وی همکاری و رابطهای تنگاتنگی با نشريات وقت در استانهای مختلف کردستان عراق دارد.
اين شاعر و هنرمند لُر با سرودن شعر “سه ما و زمين” ( رقص و زمين) در سال 1991 توانست محبوبيت غير منتظرهای در ميان مردم کردستان عراق به دست بياورد تا آنجا که از سرودههای ملی آن ديار شد. همچنين در فيلم “زێ” ( زێ يا زاپ نام رودخانهای در کردستان عراق، که البته دو رودخانه با اين نام وجود دارد يکی را “زێ بچووک” زاپ کوچک و ديگری را ” زێ گهوره ” زاپ بزرگ می نامند).
اين فيلم در رابطه با بمباران شيميايی منطقهی “گوپ تهپه” (تپهی گونه) منطقهی چَمچَمالchamchamaal توسط نيروهای بعثی صدام است، تهيه شده بود جناب لوریزاده بعنوان معلم مدرسه ايفای نقش نمودهاند. دنباله سخن را از زبان خودشان بهترخواهيم خواند.
اسعد لوریزاده هستم زایش به سال 1965 (1341) در شهرستان “چَمچَمال” chamchamaal واقع در استان کرکوک کردستان عراق از تایفهی لور (لُر) معروف به تیرهی الماس (الماسی) که بیشتر دراین استان مقیم هستند.
هم اکنون روزگار را به شغل آموزگاری در “چمچمال” میگذرانم بیشتر به فعالیتهای فرهنگی علاقه دارم از جمله مجلهی ماهنامه “گوڵهکان” (گُلها) که مجلهایی مربوط به کودکان است و در تمام حریم کردستان عراق توزیع میشود را مدیریت میکنم.
میگویند از شاعران موفق در زمینه ادبیات بچهها هستم و اکثر آثارم هم در این زمینه میباشد.
در جشنوارههای ادبی فرهنگی که در کردستان و بویژه در چمچمال برگذار شده شرکت و دعوت میشوم و مورد لطف قرارم میدهند. در زمینهی ادبیات کودکان تا کنون در فستیوالهایی در این خصوص جوایز و سپاسنامههایی دریافت نموده، از جملهی این فستیوالها میتوان به: “فستیوال یادوارهی شهیدان بمباران شیمیایی حلبچه” اشاره نمود که در این جشنواره لوح ستایش نیز دریافت داشتم .
دردوران رژیم صدام در زمینهی سرایش اشعار مقاومت کُردستان عراق با رسانههای کُردی همکاری نزدیک و فعالی داشتم، ولی ادبیات و اشعارم اجازهی چاپ خارج از کُردستان( مناطق عرب نشین) را نداشتهاند.
من با شاعران لُر در ایران تا کنون ارتباطی نداشتهام و اولین ارتباطم ، دیدار با جناب آقای “رهدار” بوده گرچه بسیار مشتاقم و علاقهمند، با شاعران و ادیبان لَُر در ایران نیز ارتباط تنگاتنگ و نزدیک و مستمر داشته باشم.
– (گرچه در جشنوارههای شعر لری امسال از ایشان دعوت بعمل آمده که به ایران بیایید) – از دو کتاب اهدایی به آقای رهدار که شعر کودکان به زبان کردی سورانی بود ایشان هماکنون زحمت برگردان آنها را به شعر لری بختیاری دارد انجام میدهد که دوست ندارم ايشان از واژهی برگردان یا ترجمه در این خصوص استفاده کند و پیشنهاد میکنم آقای رهدار بجای آن “تنظیم” را به کار ببرند.
چون بنده معتقدم مجموعه زبانهای کردی و لُری همه از یک ریشه برخوردارند. خوداری از بکار بردن واژه ترجمه یکی از اصرارهای من به خدمت ایشان است. گرچه از تنظیم اشعارم از سورانی به لُری بختیاری بسیار با استقبال و سپاسگوی ایشانم، امیدوارم که این کار موجب تقویت ادبیات لری و ایجاد ارتباط بیشتر بین ادیبان لر در دو سوی مرز خواهد بود.
همانطوری که میدانیم برای نخستین بار دفتر “کانون همبهری لُر ” به نام “سنتر هاوبه شی لور” توسط لرهای عراق در شهر سلیمانیه افتتاح شد و من بسیار از این حرکت خوشحال و خرسندم امیدوارم این سنتر (مرکز) بتواند ارتباط لازم را در درجه نخست بین تمام لُرها در هرکجای دنیا که باشند و در درجه دوم بین اقوام کُرد از سوران تا کرمانج و گوران و زازا و … در جهت همبستگی فرهنگی و ادبی و هنری بر قرار نماید و باعث توسعه و غنای بیش از پیش ادبیات و فرهنگ و موسیقی لُری شود.
ناگفته نماند مقالات بسیاری تاکنون به زبان سورانی در ماهنامههایی، مجلات و روزنامههای وقت مینویسم و با این نشریات ارتباط تنگاتنگ دارم از قبیل :
1- ماهنامهی فرهنگی – ادبی واجتماعی “ئامانج” ( ئامانج یعنی هدف و آرمان میباشد)
2- مجله و ماهنامهی “پهیام” ( پیام )
3- روزنامهی “باسره”
4- روزنامهی ” کهرکوکی ئێمرۆ ” (کرکوک امروز)
و نیز با مجلاتی که مطالب مربوط به بچهها را منتشر مینمایم ، چون:
1- مجلهی “پهپووله” (پروانه)
2- مجلهی “ههنگ” (هنگ در کردی به معنای زنبور عسل میباشد)
3- مجلهی “بابا گوڕگوڕ” (بابا گوڕگوڕ یکی ازمناطق مهم نفت خیز کرکوک می باشد)
4- مجلهی “مُشکه” ( مُشکه معنای موش کوچولو میباشد)
و آثاری که تاکنون وارد بازار کتاب شده است :
1- سهما و زهمین (رقص و زمین) که شعر بوده ودر سال 1991به چاپ رسیده و جزو ” اشعار ملی” کردستان میباشد (درزمینهی سرودههای ملی)
2- کتاب شعر ” گڕ و گاڵ” ( داد وفریاد) شعرکودکان – سال 2006 بهچاپ رسیده.
3- کتاب شعر “خونچهی وه ریو” (غنچهی پرپرشده) تنظیم به لری بختیاری توسط رهدار شعر کودکان در خصوص شهیدان کودک – سال 2007
4- کتاب شعر ” شارهکهم ” (شهرمن) که بصورت اپرا میباشد- سال 2007
5- کتاب شعر : “شنه گوندهکهی خۆشدهوێت ” شنه (نسیم –اسم دختر) روستایش را دوست دارد- داستان است ،سال چاپ 2008
6- جریوهی کردستان (ناله و فریاد کردستان) تنظیم به لری بختیاری توسط رهدار– شعرکودکان– سال چاپ 2009
7- خهنده و ختووکه (خنده و قلقلک) شعر کودکان – سال چاپ 2009
ضمنا ایشان کتاب شعری را تحت نام ” دیوان اشعار لوریزاده ” آمادهی چاپ دارند .
منبع : loor.ir