امروز دهم دسامبر، روزاهدای جوایز نوبل به مناسبت سالروز تولد بنیانگزارآن، آلفرد نوبل است. او یک دانشمند، پیمان کار، مقاله نویس و صلح طلب بود که بیشتر به دلیل اختراع دینامیت شهرت دارد. او درسال ۱۸۳۳ متولدشد و درسال ۱۸۹۶ چشم برجهان فروبست.
او درسال ۱۸۹۵ یعنی یک سال پیش از مرگ، وصیت کرد که از بخش عمده ی دارایی هایش، بنیادی ایجادشود و ازمحل درآمد این بنیاد به کسانی که هرسال درراه بشریت خدماتی انجام می دهند، جوایزی داده شود. او خود پنج رشته را برای این جوایز تعیین کرده بود: فیزیک، شیمی، پزشکی، ادبیات و صلح و خواسته بود تا این نهادها برندگان را انتخاب کنند. آکادمی علوم سوئد برندگان رشته های فیزیک و شیمی، انستیتوی کارولینسکا برنده ی رشته ی پزشکی، آکادمی سوئد برنده ی ادبیات و پارلمان نروژ برنده ی صلح.
اولین دوره ی جوایز در دهم دسامبر ۱۹۰۱ داده شد. در آن سال مبلغ جایزه برای هر رشته ۱۵۰ هزارکرون بود. این مبلغ در سال ۲۰۰۹ به ۱۰ میلیون کرون برای هر رشته رسیده است. درآمد بنیاد نوبل نیز که درآغاز ۳۱ میلیون کرون بود درسال ۲۰۰۰ به حدود ۳ میلیاردکرون رسید.
درسال ۱۹۶۸ بانک مرکزی سوئد به مناسبت ۳۰۰ مین سال ایجادخود پیشنهاد اهدای جایزه ای در رشته ی اقتصاد با یاد آلفرد نوبل را ارائه داد که مورد تایید بنیادنوبل قرارگرفت. آکادمی علوم سوئد پذیرفت که برنده ی این رشته را هرسال انتخاب کند و بانک مرکزی نیز تعهدکرد که مبلغ جایزه را به همان اندازه که به دیگر برندگان داده می شود، تامین کند. به این ترتیب رشته ی اقتصاد جهان نیز به جمع جوایز نوبل افزوده شد و نخستین جایزه ی آن نیزدرسال ۱۹۶۹ داده شد.
درمیان برندگان جوایز نوبل، زنان شمار اندکی را تشکیل می دهند. ازمجموع ۷۸۹ نفر که از سال ۱۹۰۱ تا سال گذشته موفق به دریافت جایزه ی نوبل در رشته های شش گانه شده اند تنها ۳۵ نفر زن هستند.
بااین حال سال ۲۰۰۹ برای زنان برنده ی جایزه ی نوبل سالی پربار و یک رکورد محسوب می شود. دراین سال ۵ زن برنده ی این جایزه شده اند. Elinor Ostrom آمریکایی در رشته ی اقتصاد، Herta Müller آلمانی-مجاری در رشته ی ادبیات، Elisabeth Blackburn آمریکایی- استرالیایی و Carol Greider آمریکایی در رشته ی پزشکی و Ada Yonath اسرائیلی در رشته ی شیمی.
جوایز نوبل سال ۲۰۰۹ امروز دهم دسامبر درمراسم ویژه ای توسط پادشاه سوئد درمحل Konserthuset استکهلم به برندگان اهدامی شود. اضافه کنیم امشب نیز جشن بزرگ نوبل در محل Stadshuset برگزارمی شود که حدود ۱۳۰۰ میهمان درآن حضورخواهندیافت.
که یکی از بحث برانگیزترین جوایز امسال نوبل، اهدای جایزه ی صلح به باراک اوباما، رئیس جمهورآمریکا بود.
منبع: بخش فارسی رادیو سوئد